پلیمرهای زیست تخریب‌پذیر و سازگار با محیط بدن

پژوهشگران کشورموفق به تولید پلیمرهای پرشاخه زیست تخریب‌پذیر و سازگار با محیط بدن شدند.

این پلیمرها که به روش پلیمریزاسیون تراکمی از منومرهای سیتریک اسید و گلیسرول تهیه شده‌اند، می‌توانند در حوزه پزشکی به عنوان نانو حامل‌های دارو بویژه در درمان سرطان مورد استفاده قرار گیرد.

از آنجا که اسید سیتریک در نقطه ذوب خود تجزیه می‌شود، بسپارش از این منومر برای آماده‌سازی پلیمرها و کوپلیمرهای آن امکان‌پذیر نیست. در این کار تحقیقاتی سه نوع پلیمر پرشاخه با نسبت‌های مختلفی از سیتریک اسید و گلیسرول تحت شرایط دمایی و زمانی یکسان سنتز شد. 

 

این پلیمرهای سازگار با محیط‌های بیولوژی دارای تعداد فراوانی حفره‌های درونی است و توانایی زیادی در حمل دارو دارد. همچنین وجود گروه‌های عامل در سطح این پلیمر باعث رها‌سازی دارو به گیرنده مورد نظر می‌شود. پلیمر‌های مذکور می‌توانند در محل مولکول‌های بیولوژیکی کاربرد مناسبی داشته باشند.

فرزانه سعادت مهر، کارشناس ارشد رشته شیمی الی دانشگاه پیام نور تبریز درباره مراحل انجام این پژوهش گفت: «برای سنتز پلیمر‌های پرشاخه، مونومر‌های چند عاملی سازگار با محیط بدن مورد استفاده قرار گرفت. برای این منظور نسبت‌های مختلف از اسید سیتریک و گلیسرول با یکدیگر ترکیب شده و مرحله به مرحله گرما داده شد تا از تجزیه اسیدسیتریک جلوگیری شود. آب تولید شده به عنوان محصول جانبی به‌وسیله‌ی پمپ خلأ از پلیمرهای پرشاخه جدا شد.

وی افزود: می‌توان این پلیمر‌های پرشاخه را به راحتی با تغییر دو فاکتور مهم نظیر زمان واکنش و نسبت مونومر با وزن مولکولی بسیار بالا سنتز کرد. این پلیمر‌ها توانایی عبور از غشاء سلول را دارا هستند. همچنین همانند دندریمرها، دارای گروه‌های عاملی بسیار زیاد و حفره‌های درونی فراوان بوده و حمل کننده‌های مناسبی برای انواع مولکول‌های دارویی از جمله داروهای ضد سرطان همانند سیس پلاتین به روش فیزیکی (کپسولاسیون) و یا شیمیایی (مزدوج کردن) به شمار می‌روند.

نتایج این تحقیق حاکی از آن است که پلیمر پرشاخه تولید شده از لحاظ اقتصادی ارزان و به صرفه است. علاوه‌بر این دوز داروی ضد سرطان کپسوله شده با پلیمر‌های پرشاخه نسبت به داروی ضد سرطان آزاد به نصف کاهش یافته، در نتیجه عوارض ناشی از داروی ضد سرطان بر روی سلول‌های سالم کاهش می‌یابد.

به گفته سعادت مهر نتایج این کار تحقیقاتی اخیراً در آمریکا ثبت اختراع شده است.

نتایج اخیر این کار تحقیقاتی که به دست فرزانه سعادت مهر، دکتر محسن عادلی دکتری شیمی الی (عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی لرستان) صورت گرفته است، در مجله Journal of Applied Polymer Science (جلد 129، شماره 6، 15 سپتامبر سال 2013، صفحات 3665 الی 3671) منتشر شده است.

منبع:ایسنا